به گزارش سفیرفیلم٬ دوشنبه ۳۰ دی ماه ۹۲ مستند «جای خالی» در حضور مهندس سیدمصطفی میرسلیم، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سازندگی اکران شد. ایشان که خود به عنوان یکی از کارشناسان در فیلم حضور دارند٬ ضمن تماشای مستند بیان داشت: «مستند مقدمتا سوال را در ذهن مخاطب به وجود می آورد و از اين می شود به عنوان مقدمه‌ای استفاده كرد كه بگوييد من درباره فرهنگ به اين فرضيه رسيدم و می توانم آن را گسترش دهم تا به نتيجه نیز برسم.»
طرح مسئله خوب اما بدون نتیجه گیری
وی مستند را یک «طرح مسئله» خوب عنوان کرد و گفت: «مقدمه خوبی بود اما بهتر بود كه مجموعه‌ای از مطالب بيايد، با هم جمع شود و به یک نظريه‌ای برسيم. همينطوری نمی شود موضوع را پخش كرد، بايد كاری كنید كه بيننده بتواند به نتيجه برسد، حالا به او اين نتيجه را القا خواهيم كرد يا نخواهيم كرد، مهم نيست. مهم اين است كه اين مجموعه كار بيرون بيايد.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سازندگی طرح مباحثی همچون آموزش، قانون، اصلاح ساختارها و هجوم مدرنیته در مستند را موثر بر مسئله فرهنگ دانست و افزود: «باید كاری كنیم بیننده به نتیجه‌گیری برسد. پراکندگی موضوعات در ذهن مخاطب فایده ندارد. فیلم تاحدودی به ذهن مخاطب نظم نمی دهد و از انتهای این قضیه نمی‌توان گفت او گرفت چه چیزی هست؟ چرا هست؟ و چه باید کند؟»
شرایط محیطی، موثر بر فرهنگ عمومی هر جامعه است
میرسلیم در ادامه بیان داشت: «فطرتی که خدا در وجود ما قرار داده است، قابلیت‌هایی برای ما قرار داده که این قابلیت‌ها در محیطی آمده و شکل خاصی به خود گرفته است. لذا شرایط پیرامونی، موجب می‌شود قابلیت‌هایی که در وجودشان به ودیعه نهاده شده است به شکل‌های مختلف برای هموار ساختن محیط پیرامون، برای بستر ساختن یک زندگی رو به کمال پدید می‌آورد.»
توجه به بازخوردهای مخاطبان، لازمه موثربودن اینگونه تولیدات
وی در پاسخ به این سوال که «ساخت فیلم هایی از این دست در حوزه فرهنگ چقدر می تواند مفید باشد» اظهار داشت: «کارهایی اینگونه خوب است به شرطی که ما به فکر حداقل تولید و پخشش نباشیم. به فکر این باشیم که چقدر جذب می‌شود. در برنامه‌های فرهنگی نمی‌توانیم بگوییم ما که وظیفه‌مان را انجام دادیم، کارمان را تولید کردیم و مراعات یک سلسله قواعد را اینجا انجام دادیم و تمام شد؛ نه این کار را نمی‌توانیم کنیم، حتما باید دید مطالبی که ما ارائه دادیم چقدر جذب شد، بینننده‌ها چقدر گرفتند و چگونه گرفتند؟ و چه استنباطی از آن پیدا کردند؟ چقدر موثر واقع شد؟ بازخوردها چقدر بود؟»
این کارشناس حوزه فرهنگ خاطرنشان کرد: «باید حواسمان را جمع کنیم خیلی متشدد نکنیم، حتی در این نکات مختلف که این مطلب عرضه می‌شود، سرفصل‌ها مشخص شود که پایانش چه میخواهیم بگوییم؟ مثلا میخواهیم بگوییم که ما همه درگیر یکسری مسائل هستیم، میخواهیم مسائل را به خُرد بیننده بدهیم و مسائل اصلی اینهاست. گرفتاری‌های اصلی ایرانیان الان چه است؟ بعد مثال‌ها را تهیه می‌کنیم و بعد در بین آنها جستجو می‌کنیم و می‌گوییم الان در ایران 4، 5 تا مساله اصلی داریم. باید به این برسیم و اگر به این نرسیم فایده ندارد.»
بیان جنبه های مثبت و منفی مولفه های فرهنگ عمومی جامعه
وی با بیان آنکه گرفتار بیهوشی اطلاعاتی شده ایم، گفت: «باید طوری برای مخاطب مطالب را فراهم کنیم که وقتی فیلم را می‌بیند، اولاً جذب کند و این هنر است که نسبتاً شما خوب به آن پرداختید و بعد هم به یک نتیجه‌گیری برسد که آخر فهمید گرفتاری‌های اصلی ما چه چیزهایی است، اگر این را فهمید، آن وقت برایش این سوال مطرح می‌شود که حالا باید چه بکنیم؟ خلاقیت به کار می‌افتد که حالا چه باید بکنم؟ خودبخود چیزهایی که جنبه ارزشی دارد باید لابه‌لای اینها بیاید، مثلا دروغ گفتن بد است! حالا چرا دروغ گفتن اینها بد است؟ لابه‌لای اینکه داریم اینها را مطرح می‌کنیم از لحاظ ارزشی این باید طبیعت صالح من پاسخش روشن شود، دروغ نباید گفت و این زشت است، این یادآوری‌اش اشکال ندارد. بچه‌هایی که دارند حرف می‌زنند گرفتار هنوز منافع اقتصادی نشدند که به خاطر آن دروغ بگویند.»
وجود زیرساخت ها برای اصلاح فرهنگ عمومی کافی نیست
وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: «بزرگانی هستند که نقد و بررسی می‌کنند و می‌گویند این اشکال است، آن اشکال است، بعد نگذارید فقط این اشکال در حد اشکال بماند، یک ریشه‌یابی مطرح شود در کنارش که چرا این به وجود آمد؟ بلافاصله اینکه این اشکال زشتی‌هایی دارد قابل افتخار کردن نیست، اینها باید با آن بیاید تا ذهن آماده شود که وقتی از شما سوال می‌شود بالاخره منظورتان چیست و به کجا می‌خواهید برسید؟ راه‌حلی را شما مطرح کنید. راه‌حل هم این می‌شود که ما بیاییم سراغ اینکه وارد صحنه معنوی شویم، یعنی عقل فردی خودمان که در فطرت ذاتی ما وجود دارد، بپیوندیم به عقل کل؛ راه نجات آن وقت باز می‌شود. حالا دستورهایی که سعادت‌بخش است، راهنما هستند از آنهایی که نجات می‌دهد مشخص می‌شود و می‌رویم سراغ آنها که آنها را تمرین کنیم، مرتب در زندگی تمرین کنیم و آن وقت می‌توانیم از پس مشکلات اجتماعی بربیاییم.»
وی در انتها بیان داشت: «شما تا اینجا خوب جلو رفتید. یکسری چیزهایی که قوی است را شما مشخص کردید، یک مقدار به ریشه‌ها پرداختید. همانطور که گفتید وجود زیرساخت‌ها هم خوب است، اما اگر ما یکسری چیزها را بگوییم ولی عوامل و عناصر لازم برای اصلاحش در کنارش قرار ندهیم بی‌فایده است.»
گزارش تصویری این دیدار را می توانید از اینجا مشاهده نمائید.