سری جدید برنامه «حذف و اضافه» 23 مردادماه 93 به طور زنده روی آنتن شبکه سه رفت. در ابتدای برنامه بریده‌ای از بخش‌های پیشین این برنامه پخش گردید و سپس در آیتم «خبرنامه»، به آخرین تحولات و اخبار حوزه دانشگاه کشور پرداخته شد.
پرسش پیامکی قسمت هشتم برنامه «حذف و اضافه» پیرامون عدالت آموزشی بود و از مخاطبان پرسیده شد “آیا برای ورود به دانشگاه دسترسی به امکانات آموزشی و فرصت تحصیلی برابر برای همه دانش آموزان وجود دارد؟”
در ابتدای گفتگوی برنامه حمیدرضا حاجی‌بابائی وزیر سابق وزارت آموزش و پرورش و میهمان برنامه، درباره میزان دسترسی به امکانات آموزشی و فرصت تحصیلی برابر برای همه دانش‌آموزان گفت: هر ساله 40 نفر در 5 رشته مختلف تحصیلی نفرات برتر کنکور اعلام می‌شوند. با توجه به اینکه در سال 92 تنها در رشته ریاضی و تجربی مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی داوطلب کنکور بودند، یعنی تنها در این دو رشته رقابت بین مدارس دولتی و غیردولتی بود، از میان 20 نفر برتر کنکور در این دو رشته، هر 20 نفر از مدارس دولتی بودند. 27 سال است المپیاد بین‌المللی داشته ایم و سال 92 اوج موفقیت آن بود که 12 مدال طلا کسب کردیم اما امسال به 8 مدال تقلیل پیدا کرد. یعنی چه؟ یعنی کارهایی را که انجام دادیم نتیجه داده است. نتیجه کار ما را وزارت علوم، سازمان سنجش و المپیادهای بین‌المللی مشخص کرده‌اند.
وزیر آموزش و پرورش دولت دهم افزود: بحث این نیست که مدرسه غیردولتی نباید باشد. خیر بنده معتقدم باید باشد، اما باید رقابتی عادلانه باشد. یعنی چه؟ رهبری در خراسان شمالی گفتند این غیرعادلانه نیست برای فردی که تیزهوش است، امکاناتی معادل تیزهوشی او فراهم کنید. این نخبه‌پروری است.
حاجی بابائی با اشاره به راه‌اندازی مجتمع‌های آموزشی به منظور برقرای عدالت آموزشی بیان داشت: ما مجتمع‌های آموزشی راه انداختیم تا بتوانیم میان روستاهایی که امکانات اینترنتی و… ندارد، تجمیع کنیم تا روستاهای با دانش‌آموز کمتر بتوانند از امکانات بهتری مثل معلم ورزش مشترک یا آزمایشگاه مشترک و… بهره ببرند.
در ادامه علی‌رضا علی‌احمدی وزیر اسبق آموزش و پرورش و میهمان دیگر برنامه، بیان داشت: پیامد بحث شما چیز خوبی نیست. درخصوص بحث عدالت آموزشی و اینکه آیا امکانات باید برابر باشد، یک بحث مبنایی وجود دارد. ما امروز یک سیستم دورکنی نداریم، بلکه سیستم سه رکنی داریم. یک رکن مدرسه و آموزش و پرورش، یک رکن دانش‌آموز و یک رکن والدین هستند و اگر بخواهیم به موفقیت برسیم باید این سه رکن هماهنگ عمل کنند. ما باید مطابق سبک زندگی صحیح و مدنظر خود هزینه کنیم تا فرزندان‌مان در محیطی سالم‌تر و مطابق با فکر ما رشد کنند.
علی‌احمدی با حمایت از وجود مدارس غیرانتفاعی خاطرنشان کرد: در آموزش و پرورش فلسفه وجود مدارس غیرانتقاعی مشارکت خانواداه‌‌ها در تعلیم و تربیت است. تمام تلاش باید صورت گیرد تا عدالت آموزشی برای همه افراد صورت گیرد و صداوسیما نیز باید حمایت کند. نیاز به کمک از همه جهات است، نه صرفا اقتصادی، تا بتواند آن ماه عسلی که افراد را برای ورود به زندگی در مقام بالاتر و بعد برای تحصیل در آموزش عالی نیاز دارند را دست یابیم.
وزیر آموزش و پرورش دولت نهم موضع صداوسیما را در قبال نوع آموزش و پرورش دچار تناقض دانست و گفت: زمانی که موقع ثبت‌نام مدارس می‌رسد فریاد رسانه بالا می‌رود که برخی مدارس از خانواده‌ها پول می‌گیرند. نظارت و دقت در کار مهم و درست است، اما آیا واقعا نباید مردم در آموزش فرزندشان به کمک آموزش و پرورش بیایند. لذا اگر بنده منعی برای توسعه مدارس غیردولتی نمی‌بینیم از جهت مشارکت خانواده‌ها در نظام تربیتی فرزند خود است. باید میان مطالب آموزشی مدارس و صداوسیما هم‌گرایی اتفاق بیافتد.
علی‌احمدی افزود: ما برای رقابت بر سر 13 رشته و چند دانشگاه‌های پرآوازه نه الزاما باکیفیت، همه خانواده‌ها را به خط کرده‌ایم و به اسم قانون حذف کنکور عملا آموزش و پرورش را به مدرسه کنکور تبدیل کرده‌ایم. ما باید دانش‌آموز را برای ورود به زندگی آماده کنیم، نه صرفا برای ورود به دانشگاه. از طرفی ظرفیت آموزش عالی را تا حدودی گسترش دادیم که امروز بخشی از آن خالی است.
وزیر اسبق آموزش و پرورش یبان داشت: در دولت‌های نهم و دهم ابتدا از حیث کسب رضایتمندی معلمان کارهای بیسیار گسترده‌ای انجام دادیم. روزی ما بدهکار معلمان بودیم و نمی‌توانستیم از آن‌ها سوال کنیم برای دانش‌آموزان چه می‌کنید اما امروز حداقل 6 سال است که آموزش و پرورش بحث نارضایتی حقوق و بدهی و … را ندارد اما باز هم جای کار دارد. سپس برنامه تحول بنیادین آموزش و پرورش را که مطالبه رهبری بوده انجام دادیم. سند آن تدوین و ابلاغ شد. در این برنامه ما تکلیف تربیت و معلم و ساماندهی مراکز تربیت معلم و تاسیس دانشگاه فرهنگیان را داشتیم. امروز ظرفیت خوبی در اختیار دانشگاه فرهنگیان است. ما باید آنجا در هر رشته تحصییلی آموزش معلمی برای هر فرد بدهیم.
علی‌احمدی یکی از راهکارهای ایجاد عدالت آموزشی را توسعه مدارس هیئت امنایی عنوان کرد و گفت: در مرتبه دوم توسعه مدارس تیزهوشان با عنوان طرح شهاب است که شروع شد، به گونه‌ای که هر استعدادی در هر جایی مملکت باشد می‌تواند تحت پوشش این طرح قرار گیرد.
در ادامه برنامه حاجی بابائی در پاسخ به این سوال که ” آیا ما می‌خواهیم با توسعه مدارس تیزهوشان بگوئیم تیزهوش بیشتری داریم یا مردم را تیزهوش کنیم؟” گفت: ما قرار نیست مدارس تیزهوشان را در کنار یکدیگر ایجاد کنیم. 35 سال از انقلاب گذشته بود و تنها چند منطقه در تهران مدرسه تیزهوشان داشتند. ما شهرستان‌هایی داشتیم که مدارس تیزهوشان نداشتند. بحث منطقه مطرح است. ما مناطق دارای مدارس تیزهوشان را افزایش دادیم و آن را چندین برابر کردیم. این مدارس باید افزایش یابد تا بتواند با مدارس غیرانتفاعی رقابت کند.
وزیر سابق آموزش و پرورش بیان داشت: مدارس غیرانتفاعی40 هزار معلم برتر و مشهور ما را گلپین می‌کردند و به مدارس خودشان می بردند. یعنی زحمت تربیت و آموزش او با ما بود، ولی آنجا می رفت. هم از دولت حقوق می‌گرفت و هم اضافه‌کار از آنجا. این معلم مشهور من می‌رفت آنجا تدریس می‌کرد و بعد ابتدای سال تحصیلی رئیس آموزش وپرورش دستش خالی می‌ماند و مجبور بود یک لیسانسه را به عنوان حق التدریس در مدرسه خود جذب کند. بعد چشم را باز می‌کردیم می‌دیدیم 40 هزار معلم حق التدریسی رفته‌اند جلوی مجلس معترض که ما حق‌التدریسی هستیم و جذب نمی‌شویم! سیستم اشکال داشت. شما از یک معلم حق‌التدریسی که 200 تومان حقوق می گیرد چه توقعی می‌توانی داشته باشی؟
حاجی‌بابائی ادامه داد: مدرسه غیرانتفاعی دانش‌آموز را گلچین کرده، معلم را گلچین کرده و بعد می‌خواهد با من دولتی رقابت کند. ما چه کردیم؟ گفتیم مدیران شما را آموزش و پرورش می‌دهد، اما معلم نمی‌دهیم.
وی افزود: تعداد دانش آموزان کشور حدود 13 میلیون نفر است. برخی مدام می‌گویند باید تعداد معمان را کم کنیم. دقت کنید ما 550 هزار کلاس درس داریم. در سال 77 میانگین هر کلاس 33 نفر بود. امروز با همان تعداد کلاس، میانگین هر کلاس 5/23 نفر شده است. نرم میانگین دنیا چقدر است؟ به ازای هر کلاس 19 نفر است. لذا اگر روزی ما به میانگین 19 نفر برسیم، به نرم دنیا رسیده‌ایم. پس تا آن روز، تعداد معلم‌ها همین است. نباید کم کنیم که رو به سمت مدارس غیردولتی ببرند و باز همان مشکل قبل. لذا به اعتقاد من از قرار است با حذف مدارس تیزهوشان، دانش‌آموز را به سمت مدارس غیردولتی سوق دهیم، همان بهتر که مدارس تیزهوشان را زیاد کنیم و او را آنجا جذب کنیم.
در انتهای برنامه علی‌احمدی بیان داشت: به اعتقاد من در آموزش و پرورش، رکن اصلی معلم است. باید هم برای مدارس دولتی، هم غیردولتی و هم خاص معلم تربیت کنیم. ولو حقوق ماهیانه‌شان را از مدرسه غیردولتی بگیرند اما تربیت معلمش باید برعهده آموزش و پرورش باشد. ما باید تنوع بیشتری در محتوای تربیتی ایجاد کنیم و مناسب با اقلیم‌ها و شرایط فرهنگی متفاوت، اجازه توسعه محتوا بدهیم. ما باید طبق برنامه مصونیت‌یابی فرزندان خود را نسبت به محتوای ضدفرهنگی و تهاجم بالا ببریم. نمی‌توان به طور کامل جلوی فضای مجازی و اینترنت را گرفت و باید به دانش‌آموزان خود بصیرت دهیم. باید نظام معلمان ما به شکل اساتید دانشگاه رتبه‌بندی شوند.
منبع: خبرگزاری تسنیم