محمدرضا تاجدین، مسئول میز اقتصادی واحد پیش‌تولید سفیرفیلم است. با او درباره ماهیت و اساس شکل‌گیری این میز به گفت‌وگو نشستیم. ایشان در این گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار سفیرفیلم، از برنامه‌های تخصصی میز اقتصاد برای تولید مستند در این حوزه گفت و بیان کرد: «شکل‌گیری میز یک ایده خلاقانه و مبتکرانه ای بود که سفیر به دنبال تخصصی‌کردن تولیدات خود اقدام به راه‌اندازی آن کرد.»
اهم گفت‌وگو:
- ماهیت اصلی سفیر، در اختیار گرفتن ابزار رسانه در خدمت مسائل نظام است
- راه اندازی سه میز تخصصی اقتصاد، جهان اسلام و سبک زندگی در واحد پیش تولید
- شرایط خاص اقتصادی کشور زمینه تشکیل میز اقتصادی سفیر شد
- سطح آگاهی مردم از مسائل اقتصادی کشور را بالا خواهیم برد
- تشکیل میز اقتصادی یک ایده خلاقانه و مبتکرانه
- ایجاد ارتباط منسجم با مجموعه‌های علمی بیرون از سفیر، رسالت میز اقتصادی است
- «دلار» و «سیاه‌روی» دو مستند جدید در حوزه اقتصاد
- «سیاه‌روی» یکی از خروجی‌های مستند «نبرد خاموش» است
- سفیر، مستندی با موضوع «فساد اقتصادی» می‌سازد
مشروح گفت‌وگو:
ماهیت اصلی سفیر، در اختیار گرفتن ابزار رسانه در خدمت مسائل نظام است
تاجدین در ابتدا درباره ماهیت اصلی میز اقتصادی سفیر، بیان داشت: «به واسطۀ ماهیتی که سفیر دارد و آن در اختیار‌گرفتن ابزار رسانه در خدمت مسائل نظام است، بخش مهمی از فعالیتِ ما مربوط به کشف این مسائل می‌شد. لذا می‌بایست تمرکز کارشناسی روی بخش‌ها صورت می‌گرفت. به همین دلیل حدود یک‌سال پیش، واحدی با نام «پیش‌تولید» راه‌اندازی شد که این واحد وظیفه‌اش بررسی محیط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور و احصای مسائل نظام در این حیطه‌ها بود تا بتواند مسائل را اولویت‌بندی و سپس محصول متناظر با آن را ارائه کند.»
راه اندازی سه میز تخصصی اقتصاد، جهان اسلام و سبک زندگی در واحد پیش تولید
وی از راه اندازی سه میز تخصصی در این راستا خبر داد و افزود: «در سال اول تشکیل واحد پیش تولید، سه میز در حوزه‌های اقتصادی، جهان اسلام و سبک زندگی تعریف شد. منظور از میز، یک اتاقِ فکر است تا این فرصت ایجاد گردد که بصورت تخصصی‌تر روی موضوعات کار شود. درواقع واحد پیش تولید فرآیند کشف مسائل را در مسیر تولید تخصصی کرد و میزها نیز، پیش‌تولید را در موضوعات مختلف تخصصی کردند.»
این مستندساز در پاسخ به این سوال که نظارت میزها بر ایده‌های جدید چگونه است، بیان داشت: «پیش‌تولید در واقع مرحله ای بود که بر فرآیند تولید ما اضافه شد، نه آنکه جایگزین شد! این لفظ، لفظ مهمی است. لذا ما در فرآیند تولید، هم مسیر قبلی‌مان را داریم و هم یک مسیر جدید ایجاد کردیم. از این جهت طبق معمول ایده‌های مختلف می‌تواند وارد فرآیند تولید شود، اما مسائل و ایده‌هایی که به یکی از این سه میزِ تخصصی مربوط‌‌اند، برای تصویب به این میزها ارجاع داده می‌شوند تا هم از نظر ارزیابیِ صحت‌و‌سقم و اولویت‌‌بندیِ موضوع از میزها نظرخواهی شود و هم آنکه میزها بتوانند برنامه‌های بلندمدت و جهت‌دهی خاص خود را داشته باشند. لذا خوب است ایده‌هایی که از بخش های مختلف می‌آید – نه لزوماً از خودِ میز – در جهت برنامۀ میز قرار گیرد تا ما بتوانیم جهت‌دهی مشخصی را در محصولات‌مان داشته باشیم.»
شرایط خاص اقتصادی کشور زمینه تشکیل میزِ اقتصادی شد
مسئول میز اقتصادی سفیرفیلم علت تشکیل این میز را شرایط خاص اقتصاد کشور دانست و افزود: «اولویت تشکیل میز اقتصادی به واسطه برآوردی بود که ما در سال‌های اخیر از شرایط کشور داشتیم و مسائل اقتصادی، مسائل عمده کشور شدند. نکته دوم آنکه لازم بود تا ما حرفی از جنس فرهنگی نیز در حیطه‌های اقتصادی می‌زدیم.»
سطح آگاهی مردم از مسائل اقتصادی کشور را بالا خواهیم برد
وی منظور خود را از بیانِ فرهنگی در حیطه اقتصادی این‌گونه تبیین کرد: «ما معتقدیم رسانه را باید در خدمت آگاهی بخشی عمومی پیرامون مسائل اقتصادی کشور درآوریم و اگر این اتفاق رخ دهد و سطح آگاهی عامه‌ی مردم از مسائل اقتصادی دقیق و علمی شود، خود‌به‌خود راه برای حل بسیاری از مسائل کشور هموار می‌شود. اگر مردمی آگاه و عالم داشته باشیم، دیگر راه برای ورود افرادی با سطح درک و علم پایین به مسئولیت‌های کلیدی کشور ناهموار خواهد شد. لذا این دو موضوع سبب شد تا یک برنامه ابتدایی را در این حوزه به همت دانشجویان اقتصاد تهیه کنیم. ما در قدم اول محیط اقتصادی کشور را تقسیم‌بندی کردیم و حالا روی هرکدام از این اجزا بصورت متمرکز تحلیل و بررسی انجام می‌دهیم.»
تاجدین ادامه داد: «گاهی ممکن است برای ورود به یک حوزه تخصصی و خاص، از چند سال قبل برنامه‌ریزی و حتی یک یا چند مستند کوتاه و بلند برایش ساخته شود تا مسیر هموار گردد.»
تشکیل میز اقتصادی یک ایده خلاقانه و مبتکرانه
نویسنده مستند «مصاف۱» در پاسخ به این سوال که این میز چقدر در واکنش به مسائل اقتصادی روز جامعه حساس است، گفت: «ما هنوز از نقطه آرمان فاصله داریم. تشکیل میز اقتصادی یک ایده بود که بصورت خلاقانه و مبتکرانه به اجرا درآمد و امیدورایم به این نقطه نیز برسیم. اما فعلاً تصمیم داریم انرژی‌مان را بر طرح‌های بلندمدت و کلان بگذاریم، چرا که احساس می‌کنیم در کارهای بلندمدت اثرگذاری بیشتری وجود دارد.»
ایجاد ارتباط منسجم با مجموعه‌های علمی بیرون از سفیر، رسالت میز اقتصادی است
این مستندساز یکی از وظایف این میز را ایجاد ارتباط منسجم با مجموعه‌های علمی بیرون از سفیر خواند و گفت: «در کنار برنامه کلی، صحبت و مشاوره با مجموعه‌های بیرون از سفیر که فعالیت‌های علمی در حیطه اقتصاد انجام می‌دهند، یکی از اهداف مهم ماست. ما باید با ایجاد ارتباط منسجم و ساختارمند با گروه‌های اقتصادی بیرون از سفیر، از ظرفیت‌های آنها استفاده کنیم. این اتفاق، کار را برای ما تسهیل می‌کند. علاوه بر این، موجب می‌شود تا جهتِ صحیح را گم نکنیم و به خطا نرویم.»
تاجدین تصریح کرد: «امروز الحمدلله سفیر را با وجهۀ کارشناسی و تخصصیِ آثار آن می‌شناسند و این وظیفه و افتخاری برای ماست که مباحث مختلف را با کارشناسان امر مطرح کنیم و نظرات ایشان را بشنویم.»
وی وظیفه دیگر میز را ترویج موضوعات اقتصادی کشور در داخل مجموعه سفیر دانست و بیان کرد: «ایجاد یک آگاهی عمومی در حیطه اقتصادی در داخل مجموعه می‌تواند در بلندمدت بر روی تهیه‌کنندگان اثرگذار باشد. از این جهت ما با همان گروه های تخصصی که ارتباط گرفتیم، برنامه داریم تا جلساتی را با موضوعات مختلف اقتصادی در داخل مجموعه سفیر برگزار کنیم که جنبه آگاهی‌دهی داشته باشد؛ نه صرفاً ناظر بر تولید. راه هم همین است که از راه ترویج کار را به تولید برسانیم.»
«دلار» و «سیاه‌روی» دو مستند جدید در حوزه اقتصاد
نویسنده مستند «مصاف۱» نهایتاً از تولیدات این میز در سال ۹۲ گفت و بیان داشت: «ما ابتدای امسال سه پیشنهاد برای شورای تولید داشتیم که از این سه پیشنهاد، دو پیشنهاد تصویب شد تا تحقیقات آنها آغاز شود. پیشنهاد اول کاری بود با نام اولیه «سیاه‌روی» و با موضوع بررسی جایگاه نفت در اقتصاد ایران که به نحوی یکی از خروجی‌های مستند «نبرد خاموش» است. پیشنهاد دوم نیز مستندی است با موضوع «دلار»، به عنوان پول رایج بین‌الملل که انشالله کار ساخت آن از سال ۹۳ آغاز خواهد شد.»
سفیر، مستندی با موضوع «فساد اقتصادی» می‌سازد
این مستندساز همچنین از آغاز تحقیقات مستند دیگری با موضوع «فساد اقتصادی» خبر داد و گفت: «میز فعلاً در حال شفاف‌کردن و بررسی کلّیت این کار است تا با یک بررسی دقیق وارد تحقیقات آن شویم، چرا که نمی‌خواهیم ورودی مصداقی به این موضوع داشته باشیم».