به موازات حساس شدن مذاکرات تاریخی هسته‌ای ایران، رشد جریان مهم هنر و رسانه‌های انقلابی نیز در حال سرعت گرفتن قابل‌توجهی است. به بخشی از از این جریان در اینجا اشاره شد، اما بخش مهم دیگری از جریان رشد یافته در دوران مذاکرات هسته‌ای، موج فراگیر ساخت مستندهای سیاسی است.
این جریانی جدید و حرفه‌ای است که امتدادی از جریان شکل‌گرفته هنری و رسانه‌‌ای جوان انقلابی ایران در دهه اخیر است. اتفاقی که سرانجام این بار با به میدان آمدن صداوسیما و پشتیبانی همه‌جانبه آن بعد از سالها، این مجموعه مستندسازی را تبدیل به جریانی تاثیرگذار در کشور کرده است، تا جایی که در یکی از معدود موارد تاریخ سیاسی ایران، این مستندهای سیاسی منجر به واکنش مقامات سیاسی درجه یک از هر دو جناح شده است.
اما فارغ از این تاثیرگذاری و جریان سازی، اتفاق جدید این مجموعه مستندهای سیاسی دوران مذاکرات، مخاطب پیدا کردن آنهاست. «مستند سیاسی» تا سالهای سال در رسانه‌های ایرانی مصادف با پس زدن مخاطب، و بی‌مشتری بودن بوده است و حالا در شرایط سیاسی جدید ایران، مستندهای سیاسی، مشتری‌هایی پیدا کرده‌اند که به دنبال دانلود آنها از فضای مجازی هستند و انبوهی از سایت‌ها آنها را به اشتراک می‌گذارند و تعدادی از آنها رکورد دریافت پیامک برنامه‌های غیرنمایشی و غیر ورزشی را می‌شکنند و این اتفاق بزرگ این هفته‌هاست.
«سالهای هسته‌ای»؛ مجموعه مستندهای ثریا
در صدر پربیینده‌ترین و جریان‌سازترین مستندهای هسته‌ای این روزها، مستندهای به نام «سالهای هسته‌ای» قرار دارد. مجموعه «سالهای هسته‌ای» را گروه برنامه سازی که تحت عنوان برنامه «ثریا» فعالیت می‌کنند ساخته‌اند، یک مجموعه مستند ۵ قسمتی که تاکنون ۴ قسمت از آن به نام «از هیروشیما تا لوزان»، «شرنج با گرگ‌ها»، «سکوت استقلال، فریاد پیروزی»؛ »، «نزدیکتر از نیویورک» از تلویزیون پخش شده است و با استقبال ویژه‌ای روبرو شده است.
این مستندها که با کیفیت فنی قابل‌قبولی در زمانی اندک ساخته شده بود با بهره‌گیری از گفتگوهای متعدد با کارشناسان، گفتگوهای مردمی و استفاده از ابزارهای مثل اینفوگرافیک و… مجموعه مردمی و قابل‌توجهی از مسائل کمترگفته شده رسانه‌های جریان اصلی در مورد مذاکرات هسته‌ای را نمایش می‌داد.
اما پخش این مستندها با درسرهای قابل‌توجهی هم همراه بوده است. آن طور که شواهد و قرائن نشان می‌دهد، پخش این مستند با فشارهای گسترده‌ای بر روی صداوسیما همراه شده است. فشارهای که در مواقعی بازپخش این مستندها با اعلام قبلی را هم به تعطیلی کشانده است، اما ظاهرا ایستادگی تصمیم‌گیران اصلی سیاسی سازمان صداوسیما، مانع از توقف آنها شده است، تا جایی که مستند آخر با اجازه مستقیم ارشدترین مقامات صداوسیما به روی آنتن رفته است.
در میانه پخش مستند سوم، انتقاد تندی از سوی یکی از مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران در مورد خاص این برنامه در شبکه‌های اجتماعی پخش شد که جنجال در مورد این مستندها را به شدت بالا برد.
صداوسیما، اجازه نمایش این مستندها را هر چند با شرایطی خاص، در میان انبوه فشارهای سیاسی خاص صادر کرده است و این برای مدیریت جدید صداوسیما برگ برنده بزرگی است.
مستندهای صداوسیما
اما این بار خود صداوسیما هم به شکل قابل‌توجهی به میدان آمده است.اداره کل تولید برنامه تحلیلی و مستند معاونت خبر صداوسیما بازوی اصلی تولید مستندهای پرشمار هسته‌ای این روزهاست. به طرز قابل‌توجهی، تولید مستندهای جدید و پربیننده در این اداره افزایش پیدا کرده است. «کلید پیشرفت»، «نه تهدید نه تحریم»، «نقطه عطف تاریخی», «عهدشکن»، «نظارت»، «بازرسی»، «دستاورد باارزش», «عهد شکن»، «فریب»، «منطق روشن», «شوخی تلخ»، «آپارتاید», «توافق خوب، توفق بد»، «بهانه»، «صدای واحد», «همه همزمان»، «نیاز واقعی»، «یک سال تجربه»، «از ژنو تا وین»، «پرونده ای برای یک ملت»، مجموعه‌ای از مستندهای ساخته و پخش شده در این اداره کل بوده‌اند که دستاورد بزرگی برای مدیریت جدید صداوسیماستت.
در کنار آن شبکه خبر تلویزیون که در روزهای مذاکرات هسته‌ای، پیش‌قدم باز کردن بحث و گفتگو درباره آن با راه‌اندازی مناظرات هسته‌ای بود و در عین حال با حمایت از تولیدات مجموعه‌های دیگری و ایجاد پلی بین مخاطبان و مردم و تولیدات بخش‌های مختلف، راه جدیدی در تلویزیون باز کرده بود نیز علاوه بر تولید مستندهایی مثل «رژیم بازرسی‌ها» به پخش و حمایت از آثار مستند دیگر پرداخته بود.
اوج، مرکز مستند سوره،حقیقت؛ سفیر،مرکز هنرهای رقومی بسیج و…
این‌ها همه مراکز مستندسازی فعال دوران مذاکرات هسته‌ای هستند. متشکل از جوانانی که راه «هنر و رسانه» را در چهارمین دهه از انقلاب ایران انتخاب کرده‌اند.مجموعه مستندهای این گروه‌ها، مثل سالهای پیش پشت دیوارهای پخش متوقف نمانده است و صداوسیما نیز وارد دوران جدیدش شده است.
منبع: خبرگزاری تسنیم