به گزارش سفیرفیلم، نخستین مجموعه نشست های تحلیلی تاریخ سینمای مستند ایران با عنوان «داکیومنتری به روایت ایرانی» به همت معاونت آموزش و پژوهش سفیرفیلم و با همکاری دانشکده سینما-تئاتر و بسیج دانشجویی دانشگاه هنر از تاریخ ۲۹ تا ۳۱ اردیبهشت ماه ۹۴ در سالن فارابی دانشگاه هنر برگزار می شود.
در آستانه برگزاری این دوره آرین طاهری، دبیر علمی «نشست داکیومنتری به روایت ایرانی» پیرامون محتوای این نشست به خبرنگار تسنیم گفت: در معاونت آموزش و پژوهش سفیرفیلم، طرح پژوهشی بنیادین برای مطالعه شیوه های روایت گری تجربه شده در تاریخ سینمای مستند ایران در حال انجام است که طراحی خطوط کلّی برگزاری این مجموعه نشست ها، بخشی از خروجی فاز اوّل این پروژه پژوهشی محسوب می شود. در فاز اوّل این طرح، گروه پژوهش که متشکل از دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته های ارتباطات و سینماست، به گردآوری و مطالعه کتب، مقالات و پایان نامه های دانشجویی کار شده با محوریت موضوعی بررسی تاریخی و تحلیلی آثار و جریان های تأثیرگذار سینمای مستند ایران پرداخت.
امیدوار به تبلور مطالعات و ادبیات نظری و تحلیلی بومی تاریخ سینمای مستند هستیم
وی ادامه داد: در این حوزه مطالب ارزشمند و کمتر خوانده شده ای وجود دارد که ما قصد داریم در قالب این طرح پژوهشی از آنها استفاده کنیم و آنها را به شکلی تأثیرگذار و شایسته به ادبیات نظری مطالعات فیلم مستند در ایران وارد کنیم.
طاهری با ابراز امیدواری برای دستیابی به مطالعات و ادبیات نظری و تحلیلی بومی در خصوص سینمای مستند، خاطرنشان کرد: این نشست ها به عنوان گام اوّل ایجاد آشنایی با تاریخ سینمای مستند ایران با رویکرد تحلیلی طراحی شده است و مخاطبان اصلی آن هنرآموزان، کارورزان و مشتاقان سینمای مستند ایران هستند؛ چرا که آشنایی تحلیلی با تاریخ مستندسازی در ایران، برای تمام این طیف مخاطبان ضرورت دارد.
روز اول؛ نمایش آثار شاخص ادوار مختلف سینمای مستند ایران
این پژوهشگر پیرامون محتوای این نشست ها بیان داشت: این مجموعه نشست ها از ده جلسه مجزا تشکیل شده که در سه روز متوالی در سالن فارابی دانشگاه هنر برگزار می شود. در این نشست ها، دو جلسه نمایش فیلم داریم، که در آنها آثار شاخصی از ادوار مختلف تاریخ سینمای مستند ایران را به نمایش می گذاریم. این آثار، فیلم هایی هستند که برای طرح و جاافتادن مطالب نشست های بعدی سودمندند.
وی افزود: همچنین دو نشست فشرده مابین جلسات نمایش فیلم داریم که در آنها فشرده ای از یافته های پژوهشی گروه پژوهش سفیرفیلم که با محورهای موضوعی همایش تطابق دارد ارائه می شود. مجموع این جلسات، نشست های روز اوّل را در برمی گیرد. نشست های با حضور و ارائه صاحبنظران و پیشکسوتان عرصه مستندسازی و پژوهش در سینمای مستند ایران، به بررسی تحلیلی تاریخ سینمای مستند در ایران در مقاطع مختلف می پردازند. این مرور تحلیلی بر تاریخ سینمای مستند ایران، براساس روندهای تجربه شده سیاستگذاری، آموزشی، حرفه ای، فنّی و هنری مقطع گذاری شده اند.
طاهری درخصوص اساتید مدعو در این دوره گفت: پس از مقطع گذاری سیر تاریخی مستندسازی در کشور، سعی کردیم متناسب با حجم و تأثیر تحوّلات در هر دوره، زمان مشخّصی را به ارائه مطالب تحقیقی اساتید مدعو اختصاص بدهیم. البتّه در این ارتباط، طبیعتاً محدودیت های اجرایی هم گریبان گیر گروه طراحی و گروه برگزارکننده نشست ها بوده است. به هر حال در این مجموعه نشست ها سعی شده تا با دعوت از صابنظران با سابقه سینمای مستند ایران که هر کدام به مقاطع مختلفی از تاریخ سینمای مستند ایران اشراف دارند، ابعاد مختلفی از تاریخ مستندسازی در کشور مرور شود.
روز دوم؛ از آشنایی با نخستین فیلم های مستند ایرانی تا تا سینمای مستند جنگ
وی افزود: آقای محمّد تهامی نژاد که به جرئت می توان گفت استاد مسلّم و پدر مطالعات پژوهشی در حوزه سینمای مستند ایران هستند در اوّلین نشست روز دوم، درباره ورود و نمایش نخستین فیلم های مستند تا ساخته شدن اوّلین فیلم های خبری و مستند توسط فیلمسازان ایرانی، مطالب ارزشمندی را ارائه خواهند داد. در نشست دوم با دو کارشناس به بررسی تحلیلی تحوّلات سینمای مستند در دهه های چهل و پنجاه پرداخته می شود. جناب همایون امامی که از پژوهشگران و مستندسازان با سابقه سینمای مستند کشور هستند و تألیفات متعدد و معتبری در قالب کتاب و مقالات پراکنده در نشریات مختلف عرضه کرده اند، ابعاد تازه ای از سینمای مستند دهه چهل ایران را معرّفی خواهند کرد و جناب مهرداد فراهانی که از چهره های موفق نسل سوم پژوهشگران سینمای مستند ایران هستند، در همان جلسه و پس از ارائه ایشان، ویژگی های تاریخی، اجتماعی و هنری مستندسازی در دهه پنجاه شمسی را مرور خواهند کرد. آخرین نشست روز دوم، به بررسی سینمای مستند جنگ در دهه شصت اختصاص دارد که اساتید و اعضای محترم هیأت علمی دانشگاه هنر جناب دکتر شهاب اسفندیاری و جناب دکتر حمید دهقانپور مشترکاً ارائه دهندگان این نشست خواهند بود.
روز سوم؛ از بررسی تحلیلی سینما تا جریان های جدید سینمایی انقلابی
دبیر علمی نشست «داکیومنتری به روایت ایرانی» ادامه داد: روز سوم نشست ها، با بررسی تحلیلی سینمای مستند اجتماعی در دهه شصت آغاز می شود، که جناب پیروز کلانتزی، مستندساز باتجربه و آگاه سینمای مستند ایران که همزمان مقالات متعددی پیرامون تحلیل فیلم ها و جریان های حاکم بر سینمای مستند نگاشته اند، ارائه مطالب آن را بر عهده دارد. نشست دوم از آخرین روز این مجموعه نشست ها، به تحوّلات دهه هفتاد و هشتاد سینمای مستند ایران اختصاص یافته است که طی آن جناب روبرت صافاریان، مؤلّف، مترجم، مستندساز و منتقد سرشناس سینما ارائه دهنده مطالب مربوط به شکل گیری اصناف، آغاز انقلاب دیجیتال در مستندسازی و مسائل اجتماعی مربوط به این دو دهه از تاریخ سینمای مستند ایران هستند. در آخرین نشست روز سوم با حضور جناب نادر طالب زاده، مستندساز و تحلیل گر رسانه، به تحلیل ابعاد مختلف شکل گیری و تدام جریان های جدید فیلمسازی مسئله محور در درون گفتمان انقلاب اسلامی در نیمه نخست دهه نود پرداخته می شود که تاکنون بخش مهمی از خروجی های آن در قالب جشنواره عمّار و همچنین برپایی اکران های مردمی در نقاط مختلف کشور عرضه شده است.
آموزش و پژوهش؛ از مهمترین دغدغه های سفیرفیلم
طاهری در پاسخ به این سوال که هدف سفیرفیلم از برگزاری چنین نشستی چیست، بیان داشت: دغدغه آموزش و پژوهش برای این مجموعه دغدغه مهمی است. سفیرفیلم به پرورش نیروی کاری با دانش و بصیر در زمینه فیلمسازی به جد اهمیّت می دهد. این مهم محقق نمی شود مگر با برقراری یک ارتباط صحیح و منطقی با تاریخی که مستندسازی و پژوهش در خصوص آن، در طی مسیر تکوین خود در ایران از سر گذرانده است و میراثی درخور توجّه امّا با کمال تأسّف مهجور از آن برجای مانده است. در واقع، توسعه و گسترش زمینه این آگاهی تاریخی، آن هم با رویکردی تحلیلی لازمه اساسی برای مواجهه هوشیارانه فیلمسازان و محققان تازه نفس برای ورود به عرصه مستندسازی است.
وی افزود: گنجینه سربه مهر داشته های فرهنگی ما در قالب فیلم مستند باید سرگشاده شود، مطرح شود، دیده شود و عالمانه و با دقّت موشکافی و تحلیل شود. این گنجینه بخش مهمی از ظرفیت های بیانی هنر و فرهنگ ما را در خود نهفته دارد که سرمایه ای ارزشمند برای تربیت هدفمند نیروی های فعّال و دغدغه مند ایرانی برای حضور در کارزار جهانی فرهنگ و رسانه در جهان امروز است.
«داکیومنتری به روایت ایرانی» سکوی پرتابی برای برپایی همایش علمی سالانه
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: این نشست ها جنبه نظری و تحلیلی دارند و قرار نیست در آن آموزش های عملی در زمینه فیلمسازی مطرح شود. ما امیدواریم بتوانیم از مجموعه نشست های داکیومنتری به روایت ایرانی، سکوی پرتابی برای برپایی یک همایش علمی سالانه برای بررسی ابعاد و مسائل مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پیرامون فیلم مستند با همکاری دانشگاه هنر بسازیم. آموزش کارگاهی اقتضائات خودش را دارد و شاید در فرصت های دیگری به برپایی آنها فکر کنیم.
علاقمندان سینمای مستند این دوره را از دست ندهند
دبیر علمی جشنواره پیرامون پیش بینی استقبال دانشجویان و هنرجویان از این دوره بیان داشت: سینمای مستند همواره مظلوم و مهجور بوده است؛ امّا همواره طیفی از مخاطبان وفادار و خاص خود را در میان دانشجویان، هنرجویان سینمایی علاقه مند و نیز خود مستندسازان داشته است. با توجّه به اینکه طیف گوناگونی از اساتید برجسته در فضای فیلمسازی مستند و پژوهش پیرامون آن در این مجموعه نشست ها گرد هم آمده اند، شخصاً امیدوارم مخاطبان پرتعداد و با سلایق و گرایش های مختلف بتوانند در کنار هم جمع شوند و از مطالب این اساتید بهره مند شوند.
شکل گیری چنین نشست هایی هر ده سال یک بار ممکن است
طاهری خاطرنشان کرد: فراموش نکنید که جمعی از چهره های ممتاز و شاخص سینمای مستند در این نشست ها حاضر هستند و مطالب دسته اوّلی را ارائه می دهند که شاید سال ها بگذرد تا گردهم آیی شبیه به این با این جامعیّت، مجدداً امکان اجرا بیابد. دقّت کنید که از برپایی آخرین مجموعه نشست های مشابهی که به همّت انجمن مستندسازان خانه سینما در حوزه موضوعی مرتبط با نشست های «داکیومنتری به روایت ایرانی» و با بهره گیری از چنین اساتیدی برگزار شد، تقریباً ده سال می گذرد. پس می توان نتیجه گرفت که احتمال شکل گیری چنین نشست هایی حدوداً هر ده سال یک بار است! و علاقمندان به سینمای مستند، قاعدتاً باید چنین فرصت های نادری را مغتنم شمارند.
گفتنی است برای دریافت اطلاعات بیشتر و برنامه روزانه این نشست ها فایل ضمیمه را دانلود و مطالعه کنید. برای شرکت در این نشست ها از طریق آدرس اینترنتی http://safirfilm.ir/documentary-registration اقدام به ثبت نام کنید.
